HỔ CỐT VÀ BÀI THUỐC
Đào Xuân Vũ
2024-05-03T23:59:08-04:00
2024-05-03T23:59:08-04:00
http://dongyhc.vn/nukeviet/vi/dong-y-hc/bai-thuoc/ho-cot-va-bai-thuoc-813.html
/nukeviet/themes/default/images/no_image.gif
Thuoc dong y
http://dongyhc.vn/nukeviet/uploads/logohc3-2.jpg
Thứ sáu - 03/05/2024 23:59
- Ngâm 7 ngày 7 đêm trong dòng nước chảy
- Xương ống hổ : cạo hết tủy và thịt, rửa thật kỹ, phơi khô. Lấy xương hổ mài
- Trước khi uống phải lấy độ lưng chén con thuốc đổ vào bát sành,lấy xương hổ mài thấy nước thuốc có màu trăng trắng thì đổ cả thuốc vào hòa đều mà uống.
- Xương hổ tẩm dấm nướng tán bột trị gân xương đau nhức
- Hổ cốt tẩm rượu sao tán nhỏ trị phong thấp
- Hổ hĩnh cốt: cạo hét tủy, rửa sạch, phơi khô , sao bằng cát cho vàng.
- Hổ hĩnh cốt: Xương ống chân hùm, vị cay, tính ấm, không độc, trừ các chứng đau phong lao truyền, chó dại cắn , kinh phong lở loét. Khi dùng đập vỡ vỏ tủy đi, rồi tẩm mỡ sữa hoặc dấm, hoặc rượu, mà nướng tùy từng phương thuốc mà tẩm gừng.( Tuệ tĩnh tr 40)
- Kinh trị lưng chân tê liệt co rút đau đớn: Xương ống chân hổ, xương sống hổ đều bằng nhau. Đập nát nướng vàng mỡ tủy ra hết rồi tán bột đựng vào túi lụa, chừng 3 vốc ngâm vào 1 chai rượu, vần bên bếp cho nóng 7 ngày, tùy ý mà uống , thấy đại tiện nhuận thì lành ( Tuệ tĩnh , tr 138)
- Kinh trị đau nhức các khớp xương, đau khớp này chạy qua khớp khác không thể chịu được:
+ Xương đầu hổ, bôi mỡ hoặc váng sữa, nướng vàng giã nát, bỏ vào túi lụa, đổ rượu 5 đấu, ngâm 5 đêm, tùy sức mà uống rất hay.
+Xương ống chân hổ( đập vỡ, bỏ tủy, màng, bôi rượu nướng vàng) 2 lạng . Một dược 1,5 lạng. Hai vị tán bột, mỗi lần uống 2 đc với rượu, ngày uống 3 lần, rất hay. Không có Một dược , chỉ ngâm xương ống chân hổ mà uống cũng được( Tuệ tĩnh tr 141)
- Kinh trị lưng và bàn chân không chuyển động được, co rút đau đớn, lâu năm không lành :Xương hổ. Đau lưng thì dùng xương sống, đau chân thì dùng xướng ống chân, đập vỡ, bỏ tủy màng, bôi mỡ hoặc váng sữa nướng vàng, tán bột gói vào lụa, ngâm vào 1 bầu rượu ngon, vần bên bếp 7 ngày, cho ấm uống nhiều ít tùy tửu lượng, rất hay ( Tuệ tĩnh tr 143)
- Kinh trị lưng và bàn chân không chuyển động được, co quắp, lạnh đau :Xương ống chân hổ dài độ 5 tấc, đập vỡ, bỏ tủy màng, bôi mỡ hoặc váng sữa nướng vàng, tán nhỏ, đựng vào túi lụa, ngâm vào hũ, đổ vào 1đấu rượu , vần bên bếp lửa để lấy hơi nóng trong 7 ngày, rồi tùy ý mà uống, đại tiện hơi thông thì khỏi ( Tuệ tĩnh tr 152)
- Kinh trị chứng mạch lươn, thủng lỗ chảy nước và chứng lòi trôn ( lòi dom): Xương ống chân hổ 2 đốt, bôi mật nướng vàng, tán nhỏ , nấu bánh làm viên bằng hạt ngô đồng, mỗi lần dùng 20 viên, uống với rượu vào lúc sáng sớm, rất hay( Tuệ tĩnh , tr 208)
- Kinh trị lòi trôn trê lâu ngày không thụt vào: Xương hổ đốt tán nhỏ, mỗi lần dùng 1 đc, uống với nước ngày 3 lần , rất hay ( Tuệ tĩnh, tr 209)
- Liệt dương: Âm hành hổ 20gr, Cật gà 60gr, Thiên chân vạn tuyết thảo 110gr. Ngâm vào 2000ml tượu trong 30 ngày.Ngày uống 3 lần x 30-60ml. Bài này có tác dụng bổ thận , tráng dương, thư cân, hoạt lạc. Nói chung khi uống thuốc 2 tháng đều thấy công hiệu ( bài 14 tr 743)
- Kinh trị ống chân lở loét: Xương hổ tán bột, trước lấy lá hẹ vò ra nước rửa sạch, rồi rắc thuốc tán vào, rất hay ( Tuệ tĩnh, tr 337)
- Kinh trị phỏng lửa chưa phồng da: Xương hổ, đốt cháy tán bột, trộn với lòng trắng trứng gà phết vào là khỏi ( Tuệ tĩnh, tr 348)
- Hổ hĩnh cốt ( ống chân con cọp): Mạnh cho xương cốt, chữa chứng đau vì gió, chữa chứng chó dại cắn, gỡ bỏ tủy đi rồi tẩm giấm hay rượu mà sao thật vàng ( HT,Q4, tr 44)
- Chữa chứng cánh tay hay ống chân đau nhức: 2 lạng xương ống chân hổ, ghè nhỏ tẩm nước muối mà nướng hay sao cho thật vàng, 2 lạng sừng vụn của Linh dương giác, và Bạch thược 2 lạng thái phiến đều ngâm vào vò hoàng tửu trong 7 ngày đêm, hàng ngày uống 1 chén vào lúc đói( HT, Q4, tr 237)
- Chữa chứng ngang lưng và ống chân co quắp mà lạnh đau: Xương ống chân hổ độ 5 hay 6 tấc ta ( 2 tấc tây) tẩm giấm sao vàng giã nhỏ, lấy túi lục ngâm vào bình rượu nóng để chóng ngấm, sau 7 ngày đem uống sẽ thấy nhẹ nhàng, công hiệu ( HT,Q4,tr 237)
- Phong độc ( độc về gió) đau trong xương : Hổ cốt 1 lạng, Bạch thược 2 đc, đựng vào túi bằng lụa, ngâm với 3 cân rượu, sau 3 ngày đem uống , bài này gia truyền ( HT Q4, tr 179)
- “Định phong hoạt mệnh đan”: Bài này chữa mọi chứng đau về gió hay tà độc về gió ( bí truyền thần hiệu): Hổ đầu cốt ( xương đầu hổ) 2 lạng tẩm giấm trích 9 lần; Phòng phong, Xuyên khung, Xương truật, Vàng sống, Bạch thổ các vị đều 2 lạng; Thiên linh cái ( xương sọ của người cất mả), lá Dừa ( đốt cháy), Thần sa, Chu sa các vị đều 1 lạng; Nhũ hương, Một dược, quả Bồ kết , Thạch xương bồ các vị đều 7 lạng; Bạch giới tử, Tô tử ( 2 vị đều sao), Tam nại đều 5 chỉ; A ngùy 3 chỉ, hột Đại phong 3 nhân, hột Mướp đắng 3 nhân, các vị đều tán bột hoàn với hồ, lấy Hùng hoàng làm áo, uống với rượu mỗi lần 2 viên, trẻ em 1 viên. Nếu đau chỗ nào mài 1 viên với dấm thanh mà bôi hay mài dầu cũng được. Bài này công hiệu như thần ( HT, Q4, tr 180)
- “Định phong bảo sinh đan”: Bài này chữa trẻ em kinh giản vì ngoại cảm hay nội thương, trợn mắt méo mồm, co quắp chân tay, giật mình, cong lưng, kêu khóc, cắn răng, đầy bụng, lạnh chân tay…
Cao lương khương, Phong khương ( đều tẩm giấm 1 đêm rồi sao), Bắc uất kim ( củ nghệ bắc tẩm giấm nửa ngày rồi sao), Thương truật, Tử tam nại ( củ Địa liền tía), Diêm tiêu, Quỷ kiến sầu ( sao bỏ gai đi), Tạo giác , Thạch xương bồ ( tẩm giấm nửa ngày sao), Tương tư thảo, Khương hoạt, Độc hoạt, hắc Xạ can sao, các vị đều 1 lạng , A ngùy 2 chỉ, Tóc rối đốt thành than 1 chỉ, Xương đầu hổ sao vàng sẫm 5 chỉ, Thần sa 3 chỉ, Châu sa 1 chỉ, Xạ hương 1 phân, các vị tán bột giờ ngọ ngày 5/5 âm lịch, lấy hồ làm hoàn, tán Hùng hoàng làm áo, mỗi lần uống 1 hoàn, người mát uống bằng rượu, người nóng uống bằng nước dấm thanh đun lên.(HT ,Q4, tr 181)
- Chữa chứng phong thấp các đốt xương và gân đau, hay là đau khắp người, hoặc ngày nhẹ đêm nặng, nên uống bài sau đây thì huyết mát mà đau ngưng, bài này rất nghiệm: Sinh địa tẩm rượu sao, Đương quy, Bạch thược, Xuyên khung đều 1 chỉ, Tần giao, khương hoạt, Hoàng cầm đều 1 chỉ rưỡi, Hông hoa 1 chỉ. Nếu hạ bộ đau nhiều thêm Xương truật, Hoàng bá, Ngưu tất đều 1 chỉ, Nhũ hương, Một dược, Xương ống chân Hổ ( tẩm rượu nướng vàng) đều 5 chỉ. Nếu lưỡi ráo miệng khô, không ngủ, đại tiện táo là vì huyết nóng, nên uống kèm với bài Lục vị ( HT,Q4,tr 204)
- Chữa chứng khắp người xương đốt đau nhức như bị đánh: Xương đầu Hổ 2 lạng, Ngưu tất 4 lạng, Khương hoạt, Độc hoạt, Ý dĩ, Bạch phục linh, Tần giao, Túc đoạn, Tang ký sinh, Tùng tiết, Xương truật, Phòng phong, Thiên ma, Nhũ hương, Một dược, Đỗ trọng, Mộc qua, Trần bì, Cam thảo, thảo ô, Xuyên ô, Hổ hĩnh cốt, Xích bạch hoa xà, Đan sâm, Bạch truật, Tỳ giải, Hoàng bá, Quy bản, Hoàng kỳ. Các vị hoặc sắc nước uống hay là làm thuốc hoàn mà uống với rượu ( HT, Q4, tr 204)
- Chữa chứng hay quên mà kinh sợ: Xương hổ ( tẩm giấm nướng vàng), Long cốt ( nung chín), Viễn chí( chế sao) ba vị bằng nhau tán bột uống với nước gừng sống ngày 3 lần, uống lâu thông minh thêm ra( HT,Q4,tr 305)
- Chữa chứng vì trĩ lậu mà thoát giang: Chỗ đốt ở xương ống chân hổ tẩm mật sấy khô tán bột, hoàn hồ, mỗi lần uống 20 viên với rượu hâm nóng( HT,Q4,tr 330)
- Chữa chứng giang môn ( lỗ đi cầu) lòi dài ra: Xương ống chân hổ đốt cháy toàn tính, rồi tán bột uống với nước mỗi lần 1 thìa (HT,Q4,tr 330)
- Rượu Hổ cốt ( mạnh lưng gối, trừ phong thấp): Lấy xương ống chân hổ cào hết tủy ở trong rồi nướng vàng, tán dập rạp bỏ vào trong túi đun cách thủy với rượu (HT, Q4, tr 388)
- Chó dại cắn: Lấy xương hổ cạo chất trắng rồi mài ra mà uống ( HT,Q4, tr 424)
- Bệnh trẻ em mềm xương , người già thận hư xương héo , lưng đau chân yếu .
Hổ cốt tứ cân hoàn
Xương ống chân hổ , Mộc qua , Thiên ma , Nhục thung dung ,
Ngưu tất , Phụ tử , lượng ngang nhau .
Nghiền mịn , trộn với rượu miến làm viên .
Mỗi lần uống 2 đ/c . Uống đưa bằng nước sôi .
- Cảm nhập lý : Mài xương hổ với nước nóng bôi vào hàm ( Gia đạo, tr 18)
- Có thai mà tim đau, Huyết trắng ra quá nhiều : Trầm hương giáng khí thang = Bạch giao hương 20gr, Giáng hương 20gr, Long đảm thảo 20gr, Xương chân hổ 20gr, Nhân sâm 20gr, Quỷ tiễn 20gr, Trầm hương 20gr. Bào chế dạng thuốc hoàn, tán bột, thêm Hùng hoàng 20gr, Xạ hương 4gr, trộn mật làm hoàn. Ngày 12-16gr với nước sắc Nhũ hương ( Chứng trị chuẩn thằng –TTDPT, tr 885)
- Bệnh trẻ em mềm xương , người già thận hư xương héo , lưng đau chân yếu .
Hổ cốt tứ cân hoàn
Xương ống chân hổ , Mộc qua , Thiên ma , Nhục thung dung ,
Ngưu tất , Phụ tử , lượng ngang nhau .
Nghiền mịn , trộn với rượu miến làm viên .
Mỗi lần uống 2 đ/c . Uống đưa bằng nước sôi .
- Trẻ em xương cổ mềm mà ngoẹo đi : Hổ cốt hoàn ( HT, Q5, tr 230)
- Trẻ em chứng chậm biết đi: Hổ cốt hoàn : Xương ống chân hổ cạo thật sạch tẩm giấm sao thật vàng , Nhục quế bỏ vỏ, Phục linh bỏ vỏ, Phòng phong, Đương quy, Sinh địa sao khô, Táo nhân sao, Ngưu tất, Xuyên khung, các vị bằng nhau, tán hoàn với mật to bằng hạt gạo, mỗi lần uống 20-30 viên với nước sắc Mộc qua ( HT, Q5, tr 240)
- Hóc xương: dùng xương Cọp tán bột uống với nước lã (Ngoại Đài Bí Yếu).
- Trị chứng hay quên và hồi hộp, dùng Hổ cốt ngâm sữa, nướng khô, Bạch long cốt
(chế), Viễn chí (sao), ba vị tán bột, uống với nước Sinh khương, uống liên tục 3 ngày, uống lâu càng thêm thông minh (Dự Tri Tán - Vĩnh Loại Kiềm Phương).
- Trị mông và đùi, hai ống chân đau nhức, mới đau hay đã lâu, dùng 2 lượng Hổ hĩnh cốt (nướng vàng gĩa nát) 1 lượng Linh dương giác, 2 lượng Bạch thược (cắt ra), cả 3 vị dầm vào rượu cho được 7 ngày, mùa lạnh phải để 10 ngày, mỗi ngày uống1 chén, uống khi đói bụng (Bính Bộ Thủ Tập Phương).
- Trị lưng gối đau co rút nhức nhối khó chịu, dùng một bộ xương sống và xương ống chân trước đập vỡ rồi cho cả lên trên cái bàn sắt, ở dưới phải đun lửa vừa vừa, bao giờ mỡ chảy ra thì dầm vào bình rượu bịt kín, mùa ấm dầm 7 ngày, mùa lạnh dầm 3 ngày, mỗi ngày uống 3 lần, tùy sức mà uống đến 3 tể mới khỏi (Hải Thượng Phương).
- Trị chứng ‘Bạch hổ phong’, đau nhói các khớp xương và hai chân sưng nóng, dùng 1 lượng Hổ hĩnh (ngâm với sữa, nướng vàng), 1 lượng Hắc phụ tử (chế), hai vị đều tán bột, ngày uống 2 lần, mỗi lần 2 chỉ với Rượu (Kinh Nghiệm Lương Phương).
- Trị gân xương đau nhói, dùng xương Hổ và Thông thảo sắc đặc, uống nửa bát, uống khi đói bụng, uống rồi đắp chăn một lúc nằm cho ra mồ hôi, nhưng không nên uống nóng hại tới răng và không nên cho trẻ con uống vỉ sợ răng không mọc được (Thực Liệu Bản Thảo).
- Trị kiết lỵ ra máu, ăn không được đã lâu ngày, dùng xương Cọp nướng vừa xém, tán bột uống ngày 3 lần, mỗi lần một thìa nhỏ (Trương Đại Trọng Phương).
- Trị trĩ, sa trực trường, dùng 2 cái hổ hĩnh cốt, tẩm 2 lượng mật nướng đỏ, tán ra bột, làm viên to bằng hạt đậu, mỗi sáng dậy uống 20 hoàn, với Rượu ấm (Thắng Kim Phương).
- Chó cắn, dùng xương Cọp tán bột, uống với nước lã và rắc bột vào chỗ bị cắn (Tiểu Phẩm Phương).
- Bỏng lửa dùng xương Cọp đốt cháy tán bột mà bôi (Củng Thị Phương).
- Lở chân, sùi vảy, hõm da: Dùng Trần bì nấu rửa những chỗ lở cho sạch, tán xương cọp rắc vào (Tiên Dân Đồ Soán Phương).
- Trị ‘lịch tiết thống phong’ (đau nhức các khớp): dùng Hổ hỉnh cốt, sao với Rượu 3 lượng, Một dược 7 lượng tán bột, lần uống 2 chỉ với Rượu nóng, ngày 3 lần (Thánh Tế Tổng Lục).
- Trị ‘lịch tiết’, phong thấp khi đau chỗ này khi đau chỗ khác, các khớp đều đau không chịu nổi, dùng Hổ đầu cốt 1 cái ngâm Sữa tô sao vàng, đâm vụn bọc trong lụa ngâm trong 2 đấu rượu trong 5 đêm, uống từ từ (Thánh Huệ Phương).
- Trẻ con rụng tóc, hói tóc: dùng Hổ cốt tán bột trộn dầu bôi vào (Phổ Tế Phương).
- Trị đau nhức khớp: Hổ cốt ngâm Rượu uống (Hổ Cốt Tửu - Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).
- Trị đau nhức khớp: Hổ cốt, Phụ tử, 2 vị bằng nhau, tán bột, mỗi lần uống 1 chỉ ngày 2 lần với rượu (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).
- Trị hàn thấp nhập lạc, gân xương đau ê: Hổ cốt, Mộc qua, Xuyên khung, Ngưu tất, Đương quy, Thiên ma, Ngũ gia bì, Hồng hoa, Tục đoạn, Ngọc trúc, Tần giao, Phòng phong, Tang chi (Hổ Cốt Mộc Qua Tửu - Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).
- Trị trẻ con yếu xương, người gìa thận hư xương yếu, đau thắt lưng, yếu chân: Hổ hỉnh cốt, Mộc qua, Thiên ma, Nhục thung dung, Ngưu tất, Phụ tử, các vị bằng nhau. Rẩy Rượu tán bột làm viên, lần uống 2 chỉ với nước (Hổ Cốt Tứ Phiến Hoàn - Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).
- Trị trẻ con yếu xương, người gìa thận hư xương yếu, đau thắt lưng, yếu chân: Hổ cốt 1 lượng, Quy bản 4 lượng, Hoàng bá nửa cân. Tri mẫu 1 lượng, Thục địa, Trần bì, Bạch thược, mỗi thứ 2 lượng, Toả dương 1 lượng 5 chỉ, Can khương 5 chỉ, Tán bột hồ làm viên, lần uống 3 chỉ ngày 2 lần (Hồ Tiềm Hoàn - Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).
-
Nguồn tin: Đông y HC tổng hợp